Hàm lượng Progesterone trong sữa và huyết thanh có mối liên hệ chặt chẽ với động thái của chu kỳ sinh sản và thể trạng của bò. Vì thế, bản thân hormone này cũng như các phương pháp phát hiện nó đã được nghiên cứu nhiều năm trong lĩnh vực sinh sản của bò. Gần đây, kỹ thuật miễn dịch phóng xạ (RIA) có nhiều ưu việt khi dùng nó trong các phòng thí nghiệm để định lượng progesterone.

Phương pháp này rất chính xác nhưng cũng có nhiều trở ngại khi ứng dụng rộng rãi trên thị trường. Đó là: giá thành, người thực hiện cần được đào tạo kỹ và việc xử lý các chất thải độc hại của phản ứng. Tuy nhiên, kỹ thuật hiện nay đã giải quyết được các vướng mắc trên, ví dụ bộ test Open/Alert/Bovi-Pro 21 và việc kiểm tra nồng độ progesterone có thể thực hiện nhanh chóng và dễ dàng tại các trang trại với chi phí thấp nhất.

1-  Tóm tắt chu kỳ hoạt động của progesterone

Progesterone là hormone do thể vàng của buồng trứng tiết ra. Hàm lượng của nó tăng / giảm phụ thuộc vào sự phát triển / thoái hóa của thể vàng. Tóm tắt quá trình phát triển của thể vàng: có vài nang trứng cùng phát triển trong buồng trứng; nhưng gần đến lúc bò động dục, chỉ có 1 nang phát triển trội và chín. Việc tăng tiết Luteinizing hormone từ tuyến yên làm cho nang trứng vỡ và giải phóng ra tế bào trứng (rụng trứng). Sau khi trứng rụng, nang rỗng được máu lấp đầy. Sau 4-8 ngày, các tế bào của thể vàng có trong máu này sẽ phát triển và lấp đầy tạo nên thể vàng. Thể vàng tiết ra progesterone để từ đó đi vào trong máu và sữa. Nếu bò có chửa, thể vàng sẽ duy trì ở buồng trứng, tiếp tục tiết progesterone có tác dụng an thai. Nếu bò không chửa, thể vàng sẽ thoái hóa và ngừng sản xuất progesterone. Điều đó giúp cho bò tiếp tục có chu kỳ động dục mới, cách chu kỳ trước khoảng 21 ngày.

Điều quan trọng cần được lưu ý là lượng progesterone trong máu và sữa tăng một chậm sau khi rụng trứng. Trong phần lớn trường hợp, lượng progesterone sẽ thấp và tăng rất chậm trong vòng 4-6 ngày sau khi trứng rụng. Hàm lượng progesterone đạt cao nhất trong khoảng ngày thứ 10 đến 17 của chu kỳ động dục. ở những bò không chửa, lượng progesterone sẽ giảm đi đáng kể từ ngày thứ 18 hoặc 19. Vào thời điểm này, estrogen bắt đầu tăng do bò bắt đầu một chu kỳ mới.

2-  Các chỉ định và ứng dụng của progesterone trong sữa

Vài ứng dụng hàm lượng progesterone trong sữa:

a. Chẩn đoán không có chửa

Đã có rất nhiều nghiên cứu cho thấy việc chẩn đoán có thai sớm bằng progesterone chỉ chính xác khoảng 80%. Nguyên nhân: sự khác nhau về độ dài của chu kỳ động dục giữa các bò, các nhầm lẫn trong phát hiện động dục, bệnh tử cung (bọc mủ tử cung), hoạt động khác thường của buồng trứng (u nang thể vàng hoặc nang trứng) và phôi chết sớm. Tóm lại, việc sử dụng progesterone để chẩn đoán có thai là chưa đủ mà cần phải kết hợp với việc khám thai 40 ngày (hoặc muộn hơn) sau khi phối giống. Tuy nhiên, với một loạt các mẫu lấy vào ngày 0 (ngày phối tinh) và các ngày thứ 21 và 24, việc chẩn đoán sớm  sự không có chửa có thể đạt đến độ chính xác 95-100%. Do vậy, progesterone vốn được coi là công cụ để chẩn đoán có thai sớm nên được sử dụng cho mục đích chẩn đoán không có thai và từ đó có thể xác định được tình trạng có thai hay không của gia súc. Việc sớm xác định không có chửa này sẽ tránh được sự bỏ lỡ cơ hội phối giống tiếp theo.

b. Xác nhận động dục

Trong nhiều trường hợp, bò có thể biểu hiện các dấu hiệu động dục không rõ ràng dẫn đến việc quyết định phối giống sai. Trên thực tế, có khoảng 5% bò có biểu hiện động dục khi đang mang thai. Progesterone trong sữa có thể dùng để xác định các biểu hiện của bò mà ta quan sát được có phù hợp hay không với một con bò đang hoặc gần động dục. Nếu mẫu sữa kiểm tra cho thấy hàm lượng progesterone cao thì có vẻ như con bò đó không động dục và nó cần được theo dõi cẩn thận cũng như kiểm tra lại các mẫu lấy vào thời điểm muộn hơn.

Rất nhiều báo cáo đã chứng minh rằng vào thời điểm phối tinh có tới 15-20% bò sữa không động dục. ở một số trang trại, tỷ lệ phát hiện động dục sai có thể cao tới 50% hoặc hơn. Do vậy, ở những đàn bò không sinh sản, biểu hiện ở tỷ lệ có chửa thấp và có các bò được phối giống lặp lại quá nhiều thì cần phải xem xét lại độ chính xác của công tác phát hiện động dục. Việc này có thể tiến hành đơn giản bằng cách giữ lại mẫu sữa vào thời điểm bò được đưa ra để phối tinh cho đến khoảng 2 tuần hoặc một tháng sau. Nếu nhiều hơn 10% số bò được phối tinh vào thời điểm đó có hàm lượng progesterone cao thì có thể chứng minh được là việc phát hiện động dục không chính xác.

c. Bò có các vấn đề về sinh sản

Đó là những con không có biểu hiện chu kỳ hoặc mang thai trong thời gian dài sau khi đẻ. ở một số đàn, bò sẽ bị xếp vào loại có vấn đề về sinh sản chỉ 100 ngày sau khi đẻ mà không được phối giống. Nguyên nhân thì có nhiều và ở một số đàn nguyên nhân chỉ đơn giản là bò bị bỏ lỡ động dục và chúng bị xếp vào nhóm những con có vấn đề về sinh sản. Tuy nhiên, những con bò bị mắc các bệnh về tử cung và buồng trứng nếu được chẩn đoán và điều trị nhanh chóng sẽ giảm được thời gian và chi phí phối giống sau khi đẻ.

Progesterone trong sữa có thể dùng để chẩn đoán những rối loạn về tử cung (viêm tử cung) cho những bò này cũng như có thể ứng dụng để phân biệt trường hợp thể vàng hình thành u nang. Nhiều nghiên cứu trước đây cho thấy việc khám qua trực tràng chỉ phát hiện được 65-75% trường hợp bò bị u nang buồng trứng. Do vậy, qua xác nhận kết quả chẩn đoán, có thể quyết định liệu pháp điều trị. Sau điều trị, có thể kiểm tra xem bò có phản ứng theo chiều hướng mong muốn hay không.

d. Các chương trình cấy truyền phôi

Các chương trình cấy truyền phôi đòi hỏi phải kiểm tra con cho và con nhận một cách thường xuyên. Việc gây động dục đồng pha thành công rõ ràng là bước sống còn để đạt được thành công trong quy trình cấy truyền phôi. Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng độ chính xác của việc xác định thể vàng phát triển qua khám trực tràng chỉ đạt 75-80%. Như vậy, việc sử dụng các test chẩn đoán progesterone một cách có chọn lọc ở những bò cho kết quả khám thể vàng không rõ ràng sẽ cải thiện hiệu quả của cấy truyền phôi rất nhiều do tình trạng sinh sản của bò chuẩn bị cho cấy truyền phôi được xác định đúng.

e. Tinh có giá thành cao

Do việc phát hiện động dục có thể nhầm lẫn, ngoài việc quan sát các biểu hiện động dục của bò, người ta có thể đưa việc định lượng progesterone trong sữa vào trong quy trình xác định động dục. Việc kiểm tra được tiến hành trước khi phối tinh không chỉ tránh được lãng phí tinh có giá thành cao mà còn có thể ngăn chặn được sự sẩy thai.

g. Bò sữa cao sản

Chúng ta đã biết rằng các stress gây ra do năng suất sữa cao và sự chậm trễ có liên quan đến lượng thức ăn khô ăn vào đã ảnh hưởng đến chu kỳ động dục của bò sữa. Hơn nữa, cân bằng năng lượng âm  và hoạt động của hormone giai đoạn đầu sau khi đẻ làm giảm mật độ biểu hiện động dục. Như vậy, để có bò động dục và phối giống thành công là một thách thức trong chăn nuôi bò sữa. Do các biểu hiện bên  ngoài của động dục của bò sữa cao sản có thể không rõ hoặc dễ gây nhầm lẫn, định lượng progesterone trong sữa có thể giúp phân biệt hoạt động động dục của chúng so với những con bò không có hoạt động động dục.

h. Trợ giúp trong các chương trình phối giống ở các thời điểm bị stress do khí hậu

Các stress với môi trường có tác động rất lớn đến hiệu quả sinh sản. Đặc biệt, stress nhiệt là nguyên nhân dẫn đến việc giảm nghiêm trọng tỷ lệ có chửa, tăng tỷ lệ chết phôi sớm, giảm độ dài và cường độ của các biểu hiện động dục và làm  giảm thể trọng bê sinh ra. Ngày nay người ta đã sử dụng progesterone trong sữa để trợ giúp cho các chương trình phối giống trong điều kiện gia súc bị stress do môi trường.

3-  Tóm tắt

Nhờ vào ưu điểm đối với công nghệ sinh học và chẩn đoán miễn dịch, các hệ thống định lượng progesterone trong sữa và huyết thanh đã được sản xuất và bán rộng rãi trên thị trường. Giá trị của các hệ thống này phụ thuộc vào sự hiểu biết của người sử dụng về hoạt động của progesterone trong chu kỳ động dục bình thường ở bò sữa. Các hệ thống này không thể dùng để xác định chính xác thời điểm cần tiến hành phối giống, cũng như chúng không thể dùng để chẩn đoán thai một cách đáng tin cậy. Tuy nhiên, khi sử dụng một cách hợp lý và xem xét đến các hạn chế của quy trình thì các hệ thống định lượng hormone này thực sự có giá trị trong quản lý sinh sản./.

J.K. Shearer – University of Florida

Người dịch: Nguyễn Thị Kim Anh

Có thể bạn chẳng muốn bơi trong nước bọt của mình, nhưng nếu để dành tất cả nước bọt của bạn lại thì bạn sẽ có khoảng 28.000 lít trong đời, đủ để bơm đầy một hồ bơi.

Kích thước của đầu

Lúc mới sinh, đầu của chúng ta dài bằng ¼ chiều dài của cả cơ thể, nhưng khi trưởng thành nó chỉ chiếm 1/8. Vì thế chúng ta cũng không mấy ngạc nhiên khi những đứa bé mới sinh lại khó có thể mà ngóc đầu của chúng lên được.

Dấu vân lưỡi

Giống như dấu vân tay, lưỡi của mỗi người cũng có những đường vân hết sức riêng biệt, không ai giống ai. Vì vậy, nếu bạn muốn che dấu hoàn toàn đặc điểm nhận dạng của mình thì đừng… thè lưỡi ra.

Lột da

Tương tự như sự rụng lông của chó, mèo, mỗi giờ đồng hồ, cơ thể người đào thải khoảng 600 ngàn mẩu da li ti. Ước tính mỗi năm mỗi người sẽ lột khoảng 0,7kg da, và tính đến 70 tuổi mỗi người đã mất đi khoảng 47kg da.

Cơ thể người có bao nhiêu chiếc xương?

Số lượng xương trong cơ thể của một người lớn ít hơn so với một đứa bé. Chúng ta được sinh ra với 350 chiếc xương ban đầu, nhưng do trong quá trình lớn lên, một số xương hợp nhất với nhau nên khi trưởng thành chúng ta chỉ còn 206 chiếc tổng cộng trong cơ thể.

Dạ dày tự thay mới

Cứ mỗi từ 3 đến 4 ngày là dạ dày của chúng ta lại có một lớp lót mới ở bên trong. Nếu không có cơ chế này thì dạ dày đã tự tiêu hóa chính nó do các axit khá mạnh mà nó dùng để tiêu hóa thức ăn.

Khả năng ghi nhớ mùi hương

Dù mũi người không nhạy cảm bằng mũi của các chú khuyển, nhưng nó có thể ghi nhớ đến 50 ngàn mùi khác nhau.

Ruột dài bao nhiêu?

Phần ruột của chúng ta có chiều dài xấp xỉ gấp 4 lần chiều cao của một người trưởng thành, tức là khoảng từ 5,4m-7m. Nếu nó không xếp ngay ở trong khoang bụng thì mọi thứ sẽ thật rắc rối.

Vi khuẩn

Mỗi một inch (2,54 cm) vuông da trên cơ thể người là nơi sinh sống của khoảng 32 triệu vi khuẩn, nhưng thật may, đa số chúng không gây hại gì cho chúng ta.

Mùi cơ thể

Mồ hôi chính là nguồn gốc của mùi cơ thể, như mùi chân, mùi ở vùng dưới cánh tay. Chỉ tính riêng 2 bàn chân – với khoảng 500.000 tuyến mồ hôi - thì lượng mồ hôi tiết ra hàng ngày đã là khoảng 0,5 lít.

Tốc độ hắt hơi

Khi hắt hơi, không khí đi qua miệng và mũi với tốc độ lên đến 100 dặm/giờ. Vì vậy bạn nên che miệng và mũi khi hắt hơi, và nếu thấy ai đó sắp hắt hơi bạn nên né sang một bên.

Mạch máu

Tổng cộng chiều dài các mạch máu trong cơ thể chúng ta là khoảng 96.000km, và đây cũng chính là quãng đường mà máu phải di chuyển. Một trái tim chăm chỉ sẽ bơm khoảng 7.600 lít máu qua những mạch máu này mỗi ngày.

Có bao nhiêu nước bọt?

Có thể bạn chẳng muốn bơi trong nước bọt của mình, nhưng nếu để dành tất cả nước bọt của bạn lại thì bạn sẽ có khoảng 28.000 lít trong đời, đủ để bơm đầy một hồ bơi.

Âm lượng của tiếng ngáy

Đến tuổi 60 thì khoảng 60% đàn ông và 40% phụ nữ sẽ ngáy lúc ngủ. Và tiếng ngáy của nhiều người khá là inh tai. Âm thanh của tiếng ngáy thông thường dao động khoảng trên dưới 60 decibel, bằng với tiếng nói bình thường, nhưng có người có tiếng ngáy lên đến 80 decibel. 80 decibel là âm lượng của một máy khoan khí nén dùng để khoan bê-tông. Những âm thanh lớn hơn 85 decibel được coi là nguy hiểm và có hại cho tai người.

Màu tóc có liên quan đến số lượng tóc

Những người có màu tóc vàng có số lượng sợi tóc nhiều hơn những người có màu tóc khác. Màu tóc là yếu tố giúp bạn xác định số lượng tóc mà một người sở hữu. Theo đó, những người có màu tóc vàng (tự nhiên) có nhiều tóc nhất. Trung bình, đầu người có khoảng 100.000 chân tóc, và mỗi chân tóc có thể sản xuất khoảng 20 sợi tóc trong đời người. Những người tóc vàng có đến 146.000 chân tóc, người tóc đen có khoảng 110.000 chân tóc, còn những người tóc nâu thì có khoảng 100.000 chân tóc. Những người tóc đỏ có ít tóc nhất với khoảng 86.000 chân tóc.

Sự phát triển của móng tay và chân

Sẽ là chuyện bình thường nếu bạn cắt móng tay thường xuyên hơn móng chân. Móng sẽ mọc nhanh hơn nếu thường xuyên tiếp xúc với môi trường bên ngoài và được sử dụng nhiều. Móng tay sẽ mọc dài hơn ở tay thuận của bạn, và ở ngón tay nào dài hơn cả. Trung bình, mỗi tháng móng sẽ dài ra khoảng 1/10 inch.

Nhu cầu ngủ của cơ thể

Nếu không ăn uống gì, cơ thể bạn có thể chịu đựng được vài tuần; nhưng nếu bạn không ngủ thì 11 ngày là giới hạn tối đa. Không ngủ sau ngày thứ 11, bạn sẽ ngủ… mãi mãi.

Nguồn: HSW

  Theo VietNamNet

Một số loại thực phẩm có hình dạng rất giống với những bộ phận trên cơ thể người. Kết quả nghiên cứu cho thấy, không chỉ giống về hình dạng mà chúng còn cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho hoạt động của các bộ phận này, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh.

Hãy khám phá danh sách những thực phẩm giống với các bộ phận trong cơ thể người dưới đây và giá trị dinh dưỡng mà chúng mang lại cho cơ thể.

1. Cà rốt: mắt

Cắt ngang một củ cà rốt, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy loại củ này trông rất giống với mắt. Hoa văn trên lát cà rốt giống với những đường vân nằm ở con ngươi và tròng đen. Cà rốt cũng là loại thức ăn “số 1” tốt cho mắt với nhiều vitamin và các chất chống oxy hóa, đặc biệt là beta-carotene - tiền vitamin A, giúp làm giảm tình trạng thoái hóa điểm vàng, một trong những nguyên nhân gây mất thị lực ở những người lớn tuổi.

2. Óc chó: não

Những nếp gấp và đường rãnh trên quả óc chó giúp chúng ta liên tưởng đến một bộ phận khá quan trọng trên cơ thể con người, đó chính là bộ não. Thậm chí, hình dạng của quả óc chó còn xấp xỉ so với kích thước của não và cũng được chia làm 2 phần tương tự như các bán cầu não trái, phải. Không quá ngạc nhiên khi óc chó được gán cho “biệt danh” là thực phẩm dành cho não vì chúng có hàm lượng axit béo Omega 3 rất dồi dào. Đây là dưỡng chất rất cần thiết cho những hoạt động của bộ não.

3. Cần tây: xương

Những cuống lá dài và thon của cây cần tây trông tựa như những chiếc xương. Cần tây cũng là loại rau tốt cho xương. Ngoài ra, cần tây còn giàu silicon, một trong những phân tử có mặt trong cấu trúc của xương, giúp xương luôn chắc khỏe. Một thông tin khá thú vị khác đó là hàm lượng natri có trong xương và cần tây đều là 23%.

4. Bơ : tử cung

Hình dáng bầu tròn của quả bơ giống với tử cung của người phụ nữ. Đây cũng là loại trái cây có khả năng hỗ trợ cho “sức khỏe” của cơ quan sinh sản bởi vì bơ chứa nhiều axit folic. Các kết quả nghiên cứu cũng chứng minh rằng folate chứa trong bơ là chất có khả năng hạn chế nguy cơ mắc bệnh loạn sản (ở cổ tử cung), căn bệnh được xem là một tình trạng tiền ung thư.

5. Trai: tinh hoàn

Những bằng chứng từ các kết quả nghiên cứu khoa học cho thấy trai, động vật có hình dáng tương tự như tinh hoàn, thật sự là một nguồn thực phẩm tốt cho hệ thống cơ quan sinh dục của người đàn ông. Trai chứa lượng kẽm và axit folic cực kỳ dồi dào. Các nhà nghiên cứu Hà Lan đã đưa ra kết luận: một chế độ ăn uống giàu kẽm và axit folic có thể tạo ra những ảnh hưởng đáng kể trong việc cải thiện chất lượng tinh dịch của nam giới.

6. Bưởi: ngực

Ngoài hình dáng tròn tương tự giữa bưởi với bầu ngực, bưởi cũng được xem là một loại thực phẩm tốt cho cơ quan “sản xuất” sữa mẹ. Trong quả bưởi có chứa limonoid, một chất đã được chứng minh có khả năng ngăn chặn sự phát triển của bệnh ung thư ở động vật được thí nghiệm và ở những tế bào vú của con người.

7. Cà chua: tim

Cắt đôi một trái cà chua, bạn sẽ nhìn thấy gì? Bên trong loại quả màu đỏ này có nhiều ngăn giống y hệt cấu trúc của trái tim. Nhờ vào hàm lượng lycopene, cà chua sẽ giúp bạn hạn chế được nỗi lo lắng về nguy cơ mắc bệnh tim. Nếu cho thêm một ít chất béo có lợi, như dầu ô-liu hoặc bơ vào cà chua, khả năng hấp thụ lycopene của cơ thể sẽ được nâng cao lên tới 10 lần.

8. Gừng: bao tử

Bất kỳ người nào đã từng uống một ly trà gừng hoặc những loại đồ uống có chứa gừng khi đang bị đau bao tử, đều phải gật đầu công nhận khả năng chống nôn hiệu quả của gừng. Hình ảnh trên cũng cho thấy gừng có hình dáng khá giống với cơ quan tiêu hóa. Chất gingerol, thành phần chính tạo ra vị hăng, cay của củ gừng nằm trong danh sách những chất hóa học từ thực vật có khả năng ngăn ngừa buồn nôn và ói mửa.

9. Khoai lang: Tuyến tụy

Cấu trúc thon dài của củ khoai lang trông không khác gì nhiều so với hình dạng của tụy. Hơn nữa, khoai lang cũng là loại thực phẩm giúp cơ quan này luôn hoạt động khỏe mạnh. Trong khoai lang có nhiều beta-carotene, một chất chống oxy hóa khá mạnh mẽ có khả năng bảo vệ tất cả các tế bào trong cơ thể, bao gồm cả tuyến tụy, khỏi những tổn hại có liên quan đến bệnh ung thư cũng như sự lão hóa.

10. Nấm: tai

Lát cắt từ một chiếc nấm cho thấy chúng có hình dạng giống đôi tai của con người. Không những thế, nấm còn rất tốt cho tai. Phần lớn nguồn vitamin D mà cơ thể có được đều do quá trình tổng hợp từ ánh nắng mặt trời. Rất ít loại thực phẩm có chứa vitamin D. Nấm nằm trong số những loại thực phẩm hiếm hoi này. Chính nhờ lượng vitamin D mà nấm có thể cải thiện khả năng thính giác, đồng thời còn giúp cho xương tai luôn khỏe mạnh.

11. Nho: phổi

Cấu trúc của trái nho và phổi đều gây ấn tượng cho chúng ta bởi sự giống nhau về hình dạng. Nho có cấu tạo theo chùm và phổi cũng vậy. Trong phổi được chia thành nhiều nhánh khác nhau và mỗi một nhánh lại chia thành những nhánh nhỏ với nhiều tế bào bé xíu. Những nhánh nhỏ này giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các mạch máu và được gọi là túi phổi. Nếu thường bị hen suyễn hoặc dễ gặp dị ứng, bạn cần tăng cường thêm những thực phẩm có chứa proanthocyanidin trong khẩu phần. Nho là một nguồn cung cấp khá tốt chất hóa học này.

12. Đậu tây và thận

Hãy quan sát kỹ một hạt đậu tây đỏ, bạn có thấy là chúng trông tương tự như quả thận trong cơ thể của chúng ta? Đậu tây cũng là một nguồn thực phẩm cần thiết hỗ trợ cho hoạt động của thận. Loại đậu này giàu chất xơ nên còn có khả năng giúp duy trì mức đường huyết ổn định.

(Theo Hồng Xuân // Phunu Online // Womansday // Healthmad)